LÀM THẾ NÀO ĐỂ MỘT TRƯỜNG HỌC TỐT TRỞ THÀNH MỘT TRƯỜNG HỌC TUYỆT VỜI?

Nghiêm khắc để tốt, thả lỏng để tuyệt vời

Các trường học đều biết nghĩa của từ “tuyệt vời” trong các thuật ngữ của Ofsted nhưng lại không biết cách đạt được điều đó và ý nghĩa thực tiễn của nó.

Báo cáo “Cấp độ tiếp theo: Các trường học tốt trở nên tuyệt vời” ngày 09/05 của CfBT Education Trust phân tích quá trình chuyển hóa của các trường học từ tốt sang tuyệt vời, được Ofsted xếp hạng.

Báo cáo bao gồm tám trường hợp điển hình.

Graham Stuart MP, Chủ tịch Ủy ban Thanh tra Giáo dục, cho biết báo cáo ngày 09/05 chỉ đưa ra một số thông tin thực sự mới nhưng vẫn đem lại những hiểu biết có giá trị, đặc biệt là hình thức nghiên cứu cách các trường học chuyển đổi từ “tốt” sang “tuyệt vời”. Tuy nhiên, ông cảnh báo việc coi hiện tượng một trường đang dần cải thiện đồng nghĩa tất cả các trường đều cải thiện là một sai lầm. Chẳng hạn, việc thăng hạng từ “chấp nhận được” lên “tốt” có thể đòi hỏi chuỗi hành động khác hẳn so với việc chuyển từ “tốt” sang “tuyệt vời”.

Stuart đặc biệt ấn tượng bởi bình luận của một nhà lãnh đạo. Trong cuộc hành trình tiến đến bậc “tuyệt vời”, nhà lãnh đạo quan sát: “Bạn phải nghiêm khắc để trở nên tốt. Bạn phải thả lỏng để trở nên tuyệt vời”.  Ông đã mô tả quá trình mà sự kiểm soát chất lượng cao, đảm bảo dịch vụ tốt phát triển đến cấp độ chất lượng cao hơn, tạo dựng nên một nền văn hóa toàn trường xuất sắc, trong đó giáo viên và học sinh được quyền gây ra những rủi ro trong giới hạn cho phép.

Điểm khác biệt chủ yếu giữa một ngôi trường tốt và một ngôi trường tuyệt vời liên quan đến quyền vượt ra khỏi sự kiểm soát chặt chẽ về chất lượng nhằm đảm bảo một cộng đồng tự tin, tự chủ trong đó, việc học tập có tính tương tác và lâu dài.

Dựa trên các nghiên cứu chuyên sâu với các trường gần đây được đánh giá “tuyệt vời”, báo cáo xác định 5 chủ đề chính mà các trường cần tập trung để trở nên “tuyệt vời”: đồng bộ và sáng tạo trong giảng dạy; một chương trình giảng dạy được cá nhân hóa; sự tham gia của học sinh; quan hệ với thế giới bên ngoài; sự lãnh đạo đầy cảm hứng.

Tony McAleavy, Giám đốc Giáo dục của CfBT Education Trust, cho biết: “Hỗ trợ các trường học chuyển đổi từ tốt sang tuyệt vời không chỉ quan trọng đối với từng trường học, mà các trường học tuyệt vời còn đóng vai trò như “tấm gương” cho các trường khác noi theo. Đối với các trường bình thường, chỉ nhìn vào những nỗ lực đạt chuẩn khung Ofsted của một trường học tuyệt vời cũng là quá sức và thách thức. Tuy nhiên, bằng cách xác định chiến lược phù hợp nhất, báo cáo này khiến việc hiện thực hóa mục tiêu đó có vẻ khả thi hơn đối với 41% các trường đang ở mức “tốt”.

Vậy các trường học tuyệt vời có điểm chung gì?

“Các trường học tuyệt vời chú trọng chất lượng dạy học và có các hệ thống giám sát giúp các nhà lãnh đạo biết được điểm mạnh và điểm yếu của tất cả các giáo viên”. Một trường học chỉ được đánh giá “tuyệt vời” nếu nó đáp ứng tất cả các tiêu chí của một trường học tốt, ngoài ra, chứng tỏ phong độ bền vững, ví dụ: chất lượng giảng dạy; quyền tự chủ trong học tập của học sinh; luôn luôn tự đánh giá những thành tựu của trường và nhu cầu phát triển của các nhà lãnh đạo; hợp tác đôi bên cùng có lợi giữa trường học và cộng đồng lớn hơn mà nó phục vụ. Cơ hội thăng hạng lên mức “tuyệt vời” dành cho cả các trường thuộc diện có hoàn cảnh kinh tế xã hội khó khăn nhất.

Những đặc điểm của một trường học tuyệt vời

Lãnh đạo nhà trường là nguồn cảm hứng trong việc hoạch định tầm nhìn và đường lối rõ ràng. Họ tập trung nâng cao trình độ và thúc đẩy sự tiến bộ; nâng cao chất lượng dạy và học; cải thiện điều kiện học tập và phát triển trường học như một cộng đồng học tập chuyên nghiệp.

Họ kì vọng cao vào tất cả học sinh của họ. Họ có một loạt các chương trình giảng dạy để hỗ trợ học sinh, cá nhân hóa chương trình để đáp ứng nhu cầu của nhiều đối tượng.

Chú trọng chất lượng giảng dạy trong lớp học và có hệ thống giám sát giúp nhà lãnh đạo biết được điểm mạnh và điểm yếu của tất cả các giáo viên.

Họ có “bằng chứng” cho những gì đang xảy ra trong lớp học. Nếu giáo viên dạy chưa được hiệu quả, họ sẽ cố gắng hỗ trợ. Đồng thời, các trường học tuyệt vời có một nền văn hóa thoải mái, trong đó các ý tưởng quản lý lớp học và giảng dạy được chia sẻ và sự sai lầm được thừa nhận mà không sợ đổ lỗi.

Họ đặt ra các mục tiêu đầy thách thức, tổ chức tốt công tác đánh giá và theo dõi sự tiến bộ của học sinh. Những việc này được hỗ trợ bởi công nghệ thông tin tinh vi mà tất cả cán bộ nhân viên liên quan đều có quyền truy cập.

Chúng liên kết chặt chẽ với nhau, gắn bó mật thiết với sự tiến bộ trong giáo dục, sự phát triển cá nhân và hạnh phúc của mỗi học sinh. Họ chứng minh rằng bất lợi kinh tế xã hội không nhất thiết là rào cản đối với thành tích. Nói tiếng Anh như một ngôn ngữ thứ hai có thể góp phần vào sự thành công trong học tập.

Các nhà lãnh đạo cấp cao đảm bảo sự phát triển chuyên môn liên tục và chất lượng cao của tất cả cán bộ nhân viên có liên quan. Hầu hết sự phát triển chuyên môn này diễn ra ở trường.

Tạo dựng niềm tin với phụ huynh và cộng đồng địa phương là điều không thể thiếu nhằm nâng cao kì vọng và nguyện vọng cho học sinh ở các trường học tuyệt vời. Họ cũng phát triển tiềm năng, chẳng hạn bằng cách liên kết với các trường ở các quốc gia khác. Các trường học tuyệt vời có thể chịu trách nhiệm hỗ trợ các trường khác cải thiện.

Một trường học tuyệt vờii vượt ra ngoài sự kiểm soát chất lượng chặt chẽ nhằm đảm bảo một cộng đồng tự tin, tự chủ trong đó, việc học tập có tính tương tác và lâu dài.

Các tác giả đề xuất rằng các trường học tốt, tìm kiếm cơ hội trở nên tuyệt vời sẽ được tư vấn chu đáo trong việc nghiên cứu kĩ các tiêu chí so sánh giữa “tốt” và “tuyệt vời” trong khuôn khổ kiểm tra của Ofsted. Họ có thể muốn thiết lập các nhóm làm việc để lập kế hoạch thay đổi trên tất cả các lĩnh vực mà khung kiểm tra Ofsted yêu cầu.

Lời khuyên dành cho các trường học:

• Đọc báo cáo của các trường học tuyệt vời – tập trung vào các từ khóa và suy nghĩ xem trường bạn cần phải làm gì.
• Đảm bảo rằng tất cả mọi người trong trường biết và nắm chắc khung chương trình của Ofsted.
• Thiết lập các nhóm làm việc để tập trung vào các yếu tố cụ thể của khung Ofsted.
• Chia sẻ với giáo viên về quy trình kiểm tra – đảm bảo rằng thanh tra đang tập trung nhiều vào việc học tập và tiến bộ của học sinh khi họ đang giảng dạy.
• Tạo dựng một nền văn hóa hướng ngoại hơn, nơi nhân viên được khuyến khích thu thập những ý tưởng tốt từ bên ngoài vào lớp học.

Terry Heick

Đặng Thanh Hiền dịch