Sức mạnh của 5 phút dự giờ

Tôi dành nhiều thời gian trong lớp học với tư cách là chuyên gia đào tạo và hỗ trợ giáo viên. Trong các đợt dự giờ mà tôi đã tham gia, hầu hết giáo viên (bị/được dự giờ) đều cảm thấy khá căng thẳng. Sau buổi dự giờ, thường là khoảng thời gian giáo viên phải ngồi nghe những nhận xét, đánh giá về giờ dạy của mình. Điều mà họ quan tâm là kết quả nhiều hơn là những gì họ sẽ điều chỉnh trong quá trình giảng dạy. Chính vì vậy, tôi thường thích/đề xuất việc các giáo viên nên dành thời gian dự giờ lẫn nhau trong khoảng thời gian ngắn từ 5 – 7 phút. Sau đó, những điều thú vị sẽ được chia sẻ trong buổi họp chuyên môn của tổ hoặc trong cuộc họp hội đồng. Thật đặc biệt, hiệu quả của hình thức dự giờ này có thể thấy rõ thông qua các giáo viên tham gia và phản hồi về những gì quan sát được từ tiết dạy của đồng nghiệp.

Có thể thấy, các quan sát ngắn nhưng lại đưa ra được những minh chứng về năng lực sư phạm và sự đầu tư của giáo viên cho các tiết học. Trong một lớp học, tôi quan sát thấy một giáo viên đang cùng học sinh thảo luận về bài tập về nhà và cho học sinh thực hiện đánh giá chéo. Ở một lớp học khác, tôi lại quan sát thấy, giáo viên đang hướng dẫn học sinh thảo luận theo nhóm nhỏ và di chuyển trong lớp để hỗ trợ các nhóm. Trong một lớp học khác, tôi lại thấy, giáo viên đang cùng học sinh xây dựng quy trình cho việc đánh giá sản phẩm học tập. Cũng có lớp học, trong thời gian ngắn ngủi, tôi nhìn thấy giáo viên đang tổ chức các trò chơi học tập,… Bằng cách tiến hành các quan sát/dự giờ trong khoảng thời gian ngắn, tôi thấy một loạt các phương pháp sư phạm được triển khai trên quy mô toàn trường. Sau đó, tôi có cơ hội xem xét cách để chia sẻ và hỗ trợ giáo viên trong các hoạt động dạy học trên thực tế lớp học (ví dụ: làm thế nào để chúng tôi sử dụng bài tập về nhà một cách hiệu quả hơn để hỗ trợ quá trình học sinh học tập?).

Với sự bận rộn của công việc giảng dạy của các giáo viên, các hoạt động dự giờ ngắn và thường xuyên có giá trị thực tế hơn rất nhiều so với việc dự giờ định kỳ được thông báo trước. Nó tạo ra một bầu không khí học tập, chia sẻ và hỗ trợ lẫn nhau giữa các đồng nghiệp, khi mọi người cùng tập trung vào những điều thú vị mà mình đã quan sát được và cùng tìm cách để đưa những trải nghiệm đó vào lớp học của mình. Thật đặc biệt, những đánh giá dành cho 5 phút dự giờ khá là trùng hợp với kết quả đánh giá cả tiết học. Điều đó chứng tỏ, những ưu thế của hoạt động này trong quá trình phát triển chuyên môn của giáo viên.

Có thể tóm tắt hiệu quả của hoạt động dự giờ 5 phút ở một số điểm chính:

• Các hoạt động dự giờ ngắn và không chính thức cung cấp cho người dự giờ những thông tin chân thực về phương pháp giảng dạy và học tập trong toàn trường.
• Đến thăm nhiều lớp học giúp giáo viên và ban giám hiệu nhà trường xác định nhu cầu phát triển chuyên môn.
• Giáo viên nhận được phản hồi kịp thời và thường xuyên nhiều lần mỗi năm, tạo cơ hội để suy ngẫm và cải thiện thực hành giảng dạy.
• Người dự giờ nhận ra cách làm tốt, hiệu quả và có thể áp dụng cho chính lớp học của mình cũng như áp dụng trên quy mô toàn trường.

Có rất nhiều mô hình khác nhau để tổ chức triển khai thực hiện hoạt động dự giờ 5 phút. Giáo viên có thể ghép đôi, ghép 3 một cách ngẫu nhiên (không cùng chuyên môn) cùng thống nhất thời gian và thực hiện việc dự giờ tiết học của nhau. Cũng có thể là việc quan sát ngẫu nhiên, bất kỳ, không báo trước – nhưng tập trung vào những điểm tích cực của đồng nghiệp. Cũng có thể việc dự giờ 5 phút này được kết hợp với quá trình đánh giá giáo viên trong năm học. Dù là theo cách nào, thì giáo viên dự giờ cần tập trung vào quá trình quan sát, mô tả, suy ngẫm và đưa ra các phản hồi tích cực mang tính xây dựng nhiều hơn là việc tìm ra các “vấn đề” và “lỗi sai” của đồng nghiệp.

Nếu bạn vẫn cho rằng, 5 phút là không đủ để quan sát và dự giờ, hãy mạnh dạn cùng các đồng nghiệp áp dụng vào lớp học và trường học của mình. Chắc chắn bạn sẽ thấy những điều rất thú vị. Nếu bạn đã thực hiện nó trong trường học, hãy chia sẻ những trải nghiệm với chúng tôi trong phần bình luận bên dưới.

Táo Giáo Dục