Khi điểm số tác động xấu đến người học

Có nhiều áp lực đối với giáo viên khi họ bị buộc phải cho điểm và cho điểm thường xuyên. Giống như trong các môn thể thao, khi mà các huấn luyện viên buộc phải nhìn vào các điểm số để quyết định một vận động viên có được tham gia thi đấu hay không. Hay như các trường đại học xem bảng điểm, để kiểm tra các môn học mà sinh viên đã tham gia và liệu có đủ điều kiện để tham gia các môn học tiếp theo không. Giáo viên phải tuân theo những quy định đòi hỏi họ phải nhập một số lượng điểm nhất định hàng tuần, hàng tháng hoặc hàng kì. Nó là câu chuyện xưa như trái đất, không có gì ngăn được điều đó. Tuy nhiên, một thực tế là chúng ta cần suy ngẫm về việc chấm điểm cho học sinh hiện nay. Trọng tâm của việc chấm điểm là gì? hoặc trọng tâm của việc học là gì? Điểm số nên và có thể phản ánh việc học của học sinh như thế nào? Có khi nào điểm số lại có tác dụng tiêu cực, làm tổn hại cho việc học của học sinh?

1. Những con số 0 khủng khiếp

Tôi đã từng sử dụng điểm 0 với một niềm hi vọng mãnh liệt rằng nó sẽ buộc học sinh phải thay đổi thái độ học tập. Đây là một trong những ý tưởng điên rồ mà tôi đã từng làm. Sau này, tôi cảm thấy hạnh phúc vì nhận ra điều đó. Sự phát triển chuyên môn nghề nghiệp và các nguồn tài liệu cho phép tôi thay đổi tư duy về cách thức chấm điểm cho học sinh. Myron Dueck đã từng lưu ý rằng có nhiều học sinh quan tâm về điểm số, nhưng cũng nhiều học sinh chẳng hề quan tâm đến điều đó, thậm chí là điểm 0. Trên thực tế, chúng ta đã gặp rất nhiều học sinh nói rằng: “Không sao, con sẽ lấy điểm 0”. Điều này thủ tiêu toàn bộ những mục đích dự kiến của giáo viên. Nó phá hủy tất cả những nỗ lực mà chúng ta cố gắng để giúp học sinh học tập. Điểm 0 đơn giản không phản ánh quá trình học tập của học sinh. Thay vì cho điểm 0, chúng ta nên chỉ ra những thiếu sót cho học sinh, sử dụng thời gian đó sửa chữa những sai lầm và hành vi không đúng của chúng. Thông thường, một điểm 0 có thể phá hủy toàn bộ sự nỗ lực của một học sinh – thứ mà ngày ngày chúng đang cố gắng phấn đấu để có được. Hãy nhớ rằng, chấm điểm là cách để giúp đỡ một học sinh ngày càng tiến bộ, cũng như chỉ ra những thiếu sót mà học sinh cần biết để khắc phục chứ không phải là cách để trừng phạt người học.

2. Điểm 0 vì nộp bài muộn

Chúng ta cũng thường phạm phải sai lầm này, sử dụng điểm 0 khi học sinh không nộp bài đúng hạn, chúng ta đe dọa học sinh bằng cách trừ điểm số. Chúng ta cho điểm bằng việc xem xét thái độ của học sinh. Thái độ học tập là một khía cạnh để cho điểm, nhưng điểm số không chỉ phụ thuộc vào thái độ. Thay vì đánh giá thái độ học tập, hãy sử dụng chúng như một công cụ, phản ánh chính xác học sinh có đạt được các mục tiêu học tập mà giáo viên đề ra lúc đầu hay không. Không nên trừ điểm học sinh vì không nộp bài đúng hạn. Thay vào đó, giáo viên hãy dành một khoảng thời gian để giải quyết vấn đề về hành vi dẫn đến sự việc trên. Đó là những khoảnh khắc giáo viên có thể tâm sự, chia sẻ, dạy bảo được học sinh. Tôi đã từng nghe nhiều em học sinh nói về những bài học chúng học được từ sự ân cần dạy bảo của các thầy cô. Với tư cách một giáo viên, bạn nên nhận thức được rằng: Học sinh cần có trách nhiệm trong việc nộp bài đúng hạn, nhưng không một điểm số nào thực sự là đại diện cho việc học.

3. Chấm điểm các bài tập thực hành

Nhiều nhiệm vụ học tập của học sinh là các bài tập “thực hành”, được giao cho học sinh để giúp học sinh luyện tập, thành thạo nội dung hoặc kĩ năng cụ thể. Học sinh cần “học đi đôi với hành” hơn là chỉ biết mỗi lí thuyết. Do đó, các bài tập thực hành chỉ phản ánh một bước trong quá trình học tập và không phải là một kết quả hoặc mục tiêu cuối cùng. Một đánh giá hiệu quả nên được hướng dẫn, thông báo đến học sinh bằng các tiêu chí cụ thể. Nếu chúng ta quy một điểm số khi học sinh không thực hành đúng, điểm tổng kết sẽ không phản ánh những gì mà học sinh đã học. Nó có thể ngăn cản sự cố gắng, nỗ lực của người học. Vì vậy, các bài tập thực hành và bài tập về nhà có thể được đánh giá, nhưng chúng không nên cho/ chấm điểm.

4. Chú trọng đến việc chấm điểm thay vì dạy học

Như đã đề cập ở trên, rất nhiều giáo viên được yêu cầu nhập điểm số một cách thường xuyên. Về mặt lí thuyết, công việc hày hoàn toàn tốt nhưng trên thực tế nó có thể trở thành một cơn ác mộng đối với học sinh (vì chúng sẽ có quá nhiều bài kiểm tra) và ảnh hưởng đến các mục tiêu học tập mà tự giáo viên muốn hướng tới cho người học. Các trường học cần điểm số một cách thường xuyên để học sinh, phụ huynh biết được trẻ đã học được gì, và sự tiến bộ trong quá trình học tập. Đây thực sự là việc làm tốt. Tuy nhiên trong thực tế, chúng ta nên đánh giá học sinh bằng quá trình, và cho phép mọi người quan sát cả quá trình hơn là chỉ ở một thời điểm đánh giá nhất định . Và nếu chúng ta – những nhà sư phạm chỉ tập trung vào việc cho bài kiểm tra và chấm điểm – chúng ta sẽ không còn thời gian cho việc dạy học. Chúng ta từng trải qua tình trạng quá tải với các bài kiểm tra chất đống. Do đó, các giáo viên thường nghĩ ra giải pháp là cho học sinh tự chấm chéo lẫn nhau. Điều này lại là một sai lầm, và nên có những cách khác tốt hơn. Dạy học và học nên được ưu tiên hơn là cho điểm và nhập điểm vào trong sổ ghi điểm. Nếu giáo dục dành một lượng thời gian quá mức để cho điểm hơn là dạy học và đánh giá học sinh,nghĩa là chúng ta đã sai lầm. Điều đó cần được thay đổi.

5. Hi vọng

Công việc của các giáo viên là mang hi vọng, động lực học tập đến cho học sinh. Nếu chúng ta sử dụng điểm 0, trừ điểm vì nộp bài muộn, và cho đó là công cụ phù hợp, chúng ta sẽ không tạo ra được niềm hi vọng. Thay vào đó, chúng ta tạo ra nỗi lo sợ thất bại và sự áp lực trong học tập. Nếu chúng ta thực sự muốn lớp học của mình là mảnh đất của những đam mê và hi vọng, việc tiến hành cho điểm phải phù hợp với sứ mệnh đó. May mắn thay, cách cho điểm dựa trên các tiêu chí, cho điểm dựa trên quá trình làm việc và học tập dựa trên năng lực đang tạo nên những bước tiến ở nhiều trường học, khu vực và quốc gia. Những phương pháp chấm điểm luôn phù hợp với một câu nói: “không gì là quá muộn để bắt đầu việc học”.

Cùng với đó, tôi muốn các bạn sẽ cùng tôi suy ngẫm về một câu hỏi: Làm thế nào chúng ta có thể cho điểm và đánh giá mà mang lại hi vọng tới tất cả học sinh?

(Nguyễn Văn Vương & Nguyễn Hữu Long dịch)
Nguồn: https://www.edutopia.org/…/when-grading-harms-student-learn…